RAHİM KANSERİ NEDİR?
Kadınlarda en sık görülen jinekolojik kanser türü olan rahim kanseri, erken evrelerde tespit edilebilen bir hastalıktır. Tedaviye erken dönemde başlanan hastalarda ise başarı şansı çok yüksek olmaktadır.
Rahimin iç tabakası , içinde her ay düzenli olarak kalınlaşıp zamanı geldiğinde adet olarak dökülen ve endometrium olarak adlandırılan hücrelerden oluşur. Bu hücreler bazen değişikliğe uğrar ve kontrolsüz bir şekilde bölünerek çoğaldıkları zaman kanser dediğimiz hastalık durumu ortaya çıkar. Bu durum endometrium kanseri yani rahim kanseri olarak adlandırılır.
RAHİM KANSERİ (ENDOMETRİUM KANSERİ) BELİRTİLERİ NELERDİR?
Rahim kanserinin ilk belirtisi anormal vajinal kanamalardır. Yani : menopoz döneminde vajinal kanama yaşanması aksi ispat edilene kadar rahim kanseri olarak değerlendirilmelidir. Adet gören kadınlarda ise düzensiz aşırı, uzun süren kanama ve ya düzensiz ara kanamaların meydana gelmesi rahim kanserinin ilk belirtileri olabilirmektedir.
Vajinal kanama ve akıntıların dışında rahim kanserinin ileri evrelerinde; komşu organ ve sinir tutlumuna bağlı olarak farklı belirtiler de ortaya çıkabilir.Bınlar;
Pelvik ( kasık ) ağrı
Karın ağrısı
Şişkinlik
Kabızlık
İdrardan kan gelmesi
İlişki sonrası kanama
Bu şikayetler başka nedenlerle de oluşabilmektedir. Fakat bu belirtilerin bir veya daha fazlasını yaşayanların erken teşhis bakımından kadın hastalıkları ve doğum uzmanına vakit kaybetmeden başvurması önemlidir.
RAHİM KANSERİ (ENDOMETRİUM KANSERİ) NEDENİ NEDİR?
Rahim kanserinin neden olur? Sorunun kesin cevabı bilinmemektedir. Bununla birlikte vücuttaki östrojen ve progesteron seviyesindeki değişiklikler rahim kanseri nedeni olabilmektedir. Östrojen ve progesteron seviyelerindeki değişimlerden endometrium etkilenebilir. Bu etkileşim rahim kanserine zemin hazırlayabilir. Rahim kanseri sebepleri tam olarak bilinmese de risk faktörleri bilinmektedir.
Rahim kanserine neden olan risk faktörleri şunlardır.
Obezite: rahim kanseri riskini artıran en önemli faktörlerden biridir. Aşırı yağ dokusu vücutta aşırı östrojen ürettiğinden dolayı obez kadınlarda rahim kanseri daha fazla görülmektedir.
Yaş: Rahim kanseri görülme sıklığı yaşla birlikte artış göstermektedir. Ancak genç yaşlarda da rahim kanseri görülmektedir.
Diyabet rahim kanseri riskini artırabilir. Tip 2 diyabetli kadınlarda rahim kanseri görülme oranı diyabeti olmayan kadınlara göre neredeyse 2 kat daha fazladır.
Polikistik over sendromu yani anovulasyon: Polikistik over sendromlu kadınlarda östrojen seviyesi yüksek progesteron seviyeleri ise düşüktür. Bu durum rahim kanseri riskini artırmaktadır.
Hiç gebelik yaşamamak. Hamilelik sırasında hormon dengesi progesteron (yani östrojen hormonu karşıtı ) doğru kaymaktadır. Hiç hamile kalınmaması rahim kanseri riskinde artışa neden olabilmektedir.
Erken yaşta adet görmeye başlamak rahim kanserine neden olabilmektedir: Uzun yıllar östrojen hormonu maruziyeti rahim kanseri riskini arttırır.
Geç menopoz.: Rahim kanseri çoğunlukla menopoz döneminden sonra ortaya çıkmaktadır. Geç menopoza girmek östrojen hormonuna daha fazla maruz kalınmasına neden olarak rahim kanseri riskini artırabilir.
Meme kanserinin tedavisinde kullanılan hormon baskılayıcı ilaçların bazıları da rahim kanserine neden olabilir.
Ailesel bağırsak kanseri hikayesi olanlarda kalıtımsal olarak rahim kanseri bakımından riskli gruptadır.
Başka kanserler için kasık bölgesine verilen radyoterapi tedavisi rahim kanserine zemin hazırlayabilir.
Menopozdan sonra hormon replasmanı yani karşılanmamış estrojen tedavisi rahim kanseri nedeni olabilmekte.
RAHİM KANSERİ (ENDOMETRİUM KANSERİ) NASIL TEŞHİS EDİLİR?
“Rahim kanseri teşhisi nasıl konulur ?” sorusu merak edilen konuların başında gelmektedir. Rahim kanseri belirtilerini yaşayan kadınların vakit kaybetmeden bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanına başvurmaları gerekir. Yapılan jinekolojik muayenenin ardından teşhisin netleştirilmesi için bazı tetkikler yapılır:
Vajinal ultrason: Rahim içindeki tümörleri ve yapısını görebilmek için ultrason yönteminden faydalanılır. Vajinal muayenenin bir parçası olan ultrason ile rahim duvarı kalınlığı ve diğer jinekolojik anormallikler tespit edilebilir.
Histeroskopi: Rahim kanserinin teşhisi için histeroskopi denilen yöntem kullanılabilir. Rahim içine fiber optik kameralı ince esnek bir tüp yerleştirir. Bu yolla rahimin iç tabakası yani endometrium incelenir ve şüpheli yerlerden biyopsi yapılır.
Patolojik değerlendirme: Tüm bunların ardındanrahim kanserinin kesin teşhisi rahim duvarndan küretaj yöntemi ile alınan doku örneği patolojik olarak değerlendirilmesi ile konulur. Biyopsi histeroskopi ve anestezi eşliğinde de yapılabilmektedir.
Bilgisayarlı Tomografi (BT) ve Manyetik Rezonans (MR)
Rahim içindeki tümörün boyutlarının belirlenmesi ve karın içi organların incelenmesi için BT veya MR görüntüleme yöntemleri kullanılır. Daha net görüntü almak adına Bilgisayarlı Tomografi veya Manyetik Rezonans görüntülemesinde kontrast madde yani ilaçlı görüntüleme de kullanılabilir. Tedavi planı hormon yönetimini içerecekse MR ayrıntılı görüntüler elde etmek için yararlı olabilir. Kanserin uterus duvarına doğru ne kadar büyüdüğünü görmek ve doğurganlığının korunup korunamayacağının belirlenmesi için de MR görüntülerinden faydalanılır.
RAHİM KANSERİ (ENDOMETRİUM KANSERİ) NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Rahim kanserinin tedavisi planlanırken; kanserin evresi,tümörün drecesi, uygulanacak tedavinin olası yan etkileri, hastanın genel sağlık durumu, yaşı, uygulanacak tedavinin doğurganlık üzerindeki etkileri gibi birçok faktör göz önünde bulundurulur.
Rahim kanserinin tedavisinde en önemli basamak cerrahi tedavi olmakla birlikte kemoterapi, radyoterapi, hormon tedavisi, hedefe yönelik tedavi ve immün tedavi uygulanabilmektedir. Rahim kanseri tedavisinde bazen bu yöntemlerin sadece biri bazen birden fazlası birleştirilerek kombine şekilde kullanılmaktadır.
Rahim kanseri ameliyatı
Rahim kanseri tedavisinde en sık uygulanan yöntem cerrahi tedavidir. Rahim alma ameliyatı ile birlikte frozen denilen hızlı patoloji ile ameliyat esnasında rahimin patolojik incelemesi yapılır ve frozen sonucuna göre tekrarlama riski yüksek olan hastalara hastalara ameliyata damar etrafındaki lenflerin çıkarılması işlemi uygulanır.
Rahim kanseri kemoterapi tedavisi
Rahim kanserini tedavisinde ameliyattan önce veya sonra kemoterapi uygulanabilir. Operasyon sonrasında radyoterapi ile birlikte veya tek başına da kullanılabilir. Rahim kanserinin nüks etme riskine karşı ameliyattan sonra, tümörü küçültüp tamamının çıkartılabilmesi için de ameliyat öncesinde kemoterapi uygulanabilir.
Rahim kanseri radyoterapi tedavisi
Radyasyon tedavisi çoğunlukla kalan kanser hücrelerini yok etmek için ameliyattan sonra uygulanmaktadır. Genel sağlık durumu ameliyatı kaldıramıcak hastalarda radyoterapi palyatif amaçlı tercih edilebilir. Çok nadir durumlarda tümörün tamamını çıkartmak için ameliyat öncesinde de radyoterapi kullanılabilir.
Rahim kanseri hormon tedavisi
Hormon tedavisi rahim kanseri hücrelerinin büyümesini yavaşlatabilir. Rahim Hormon seviyelerini değiştirmek için hormon ve hormon bloke edici ilaçlar kullanılabilir. Hormon tedavisi genellikle rahim kanserinin nüks etmesi ve metastaz varsa kemoterapi ile birleştirilerek verilebilir. Tümör derecesi grad 1-2 olan ve kadınlık hormon reseptörü pozitif olan kemoterapi alamayacak hastalarda da bu tedavi düşünülebilir. Özellikle etkinliği bilimsel çalışmalarla ispatlanmış megesterol asetat ve tamoksifendir. Bu ilaçlarla tedaviden fayda görme oranı %15-30 arasında değişir.
RAHİM KANSERİ HAKKINDA MERAK EDİLENLER
Rahim Kanseri Evreleri Nelerdir?
Rahim kanseri tedavisinin doğru planlayabilmek için kanserin evresinin bilinmesi önemlidir. Rahim kanseri evresi; tümör alanının genişliği, rahim kanserin lenf bezlerine yayılımı ve rahim kanserin metastaz yapıp yapmadığına göre belirlenir. Rahim kanseri genel olarak 4 evrede ele alınır.
Rahim kanseri 1. Evre: Kanser sadece rahimde sınırlıdır. Komşu dokular veya vücudun uzak yerlerine yayılım olmamıştır. 1. Evre, kanser hücrelerinin rahim kas dokularına (miyometriyum) ne kadar yayıldığına göre evre 1a ve evre1b olarak sınıflandırılır.
Rahim Kanseri 2. Evre: Kanser hücreleri rahim gövdesinden rahim ağzına kadar yayılmıştır, ancak lenf bezleri ve ya vücudun uzak bölgelerinde metastaz yapmamıştır.
Rahim Kanseri 3. Evre: Kanser rahim dışına yayılmıştır. Fallop tüpleri, yumurtalıklar,vajen, rahmin çevresindeki parametrial dokulara ve ya karın içindeki lenfl bezlerine yayılıma göre evre 3. Rahim kanseri alt başlıklara ayrılır. Ancak yayılım rektum( kalın bağırsak ) veya mesaneye (idrar kesesine ) kadar ulaşmamıştır.
Rahim kanseri 4. Evre: Rahim kanserinin son evresidir. Kanser rektum, mesane veya vücutta daha uzak organlara yayılmasına göre 2 alt başlıkta incelenir. Rahim kanseri evre 4A: Kanser rektum veya mesanenin mukozasına yayılmış. Rahim kanseri evre 4B: Kanser kasık bölgesindeki lenfl bezlerine, kemikler veya akciğerler gibi uzak organlara yayılmıştır.
Rahim kanseri evreleri belirlenirken aynı zamanda kanser hücrelerinin mikroskop altındaki değerlendirilmesi de önem taşır. Kanserli doku sağlıklı dokudan çok farklı görünüyorsa buna “kötü diferansiye” veya “yüksek dereceli tümör” denir .Kanserli dokular sağlıklı dokuya benziyorsa ve farklı hücre gruplarına sahipse, buna “farklılaşmış” veya “düşük dereceli tümör” denir. Tümörün derecesi rahim kanserin ne kadar hızlı yayılacağı konusunda fikir verebilmektedir.
Rahim Kanseri Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Rahim kanseri ameliyatı hastanın performans durumu ve kanserin yayılımına göre farklılık gösterebilmektedir. Rahim kanseri ameliyatı genellikle histerektomi olarak bilinen yöntemle yapılır. Histerektomi yani halk arasında bilinen ismiyle rahimin ve yumurtalıkların alınması ameliyatı açık yöntem, laparoskopik (kapalı yöntem) veya robotik olarak gerçekleştirilebilir.
Şunu söylemek isterim ki rahim kanserinin tedavisi cerrahi evreleme şeklinde yapılır, yani hastalığın gerçek evresi ameliyatla birlikte alınan dokuların patolojik incelemesi sonucunda gerçekleşmektedir. Rahim kanseri teşhisinin ardından kanserin evresine, hastanın vücut performansına göre cerrahi planlama yapılmaktadır. Rahim kanserinin ilk üç evresinde ameliyat uygulanırken, son evrede cerrahi yöntem tercih edilmemektedir.
Rahim kanseri ameliyatı, birden fazla ameliyatın birleşmesi ile yapılır. Rahim kanserinin evresine göre cerrah basit bir histerektomi (uterus ve serviksin çıkarılması) veya radikal histerektomi (uterus, serviks, vajinanın üst kısmı ve yakındaki dokuların çıkarılması) gerçekleştirebilir. Rahim kanserinde lenf dokularıda evrelemenin bir parçası olması sebebiyle ameliyat sırasında bu dokularda çıkartılır.
Rahim Kanseri Tedavisi Başarı Oranı Nedir?
Endometrium kanseri erken tanı konulduğunda tamamen tedavi edilebilen bir hastalıktır. Erken evrelerde yakalanan ve tedavisi tamamlanan hastaların 5 yıllık yaşam oranları % 95 ler civarındadır.
Rahim Kanseri Taraması Nasıl Yapılır?
Malesefki rahim kanserini saptamada kullanılan herhangi bir tarama testi bulunmamaktadır.
En çok hangi yaşta görülür?
Rahim kanseri genellikle perimenapoz ve postmenopoz dönemi kanseridir.Ortala görülme yaşı 55-65 yaş araloğında daha sık görülür. Ancak genç yaşlarda da görülebilir.
Rahim (Endometrium) Kanserinden korunma yöntemleri nelerdir?
Yaşam tarzı değişikliği ve kilo kontrolü sağlanması en etkili korunma yöntemidir. Obezite rahim kanseri riskini arttırdığı kanıtlanmış en önemli faktördür.
Meme kanseri ve rahim ağzı kanserinde olduğu gibi rahim kanserinin ne yazıkki herhangi bir tarama yöntemi bulunmamaktadır. Rahim kanseri genellikle erken evrelerde kanama bozukluğu şeklinde bulgu vermektedir ve erken teşhisi ile tedavisi mümkün olabilmektedir. Bu nedenle en yüz güldürücü kanserlerin başında gelmektedir.Rahim (Endometrium) kanserinde en etkin korunma yöntemi erken teşhistir. Bu nedenlerden ötürü;
Her kadın düzenli olarak jinekolojik muayene olmalıdır.
Doğum kontrol hapları kullanımı bir diğer korunma yöntemidir, özellikle polikistik over senromlu bayanlarda rahim kanserinden koruduğu bilinmektedir. Bir yıl boyunca doğum kontrol hapı kullanmak rahim kanseri riskini önemli derecede azaltmaktadır. Anca bu oral kontraseptiflerin yan etkileri olduğu unutulmamalıdır. Risk ve faydalar doktorla görüşüldükten sonra karar verilmelidir.
Farklı faktörler farklı kanser türlerine katkıda bulunur. Rahim kanserini tamamen önlemenin kanıtlanmış bir tedavisi olmasa da, riskinizi azaltabilirsiniz. Kişisel kanser riskiniz hakkında daha fazla bilgi için hekiminizden bilgi alabilirsiniz.
Bir doğum kontrol şekli olan bir progestin salgılayan intrauterin cihaz (RİA) kullanılabilir.
SIK SORULAN SORULAR
1.Rahim Kanseri Muayenesi Nasıl Yapılır?
Rahim kanserinin muayenesi rutin jinekolojik muyane ile aynı şekildedir.Tanı biyopsi ile konulduktan tümörün yaygınlığını araştırmak için MR çekilebilir.
2.Rahim kanseri tekrarlayan bir Hastalıkmıdır ?
Rahim kanseri ileri evrelerde ve tedavisini yarım bırakmış hastalarda tekrarlayabilmektedir.
3.Rahim Kanserinin Kullanılan Herhangi bir Kan Testi Var mıdır?
Rahim kanserinin teşhisi için bilinen bir kan testi yoktur.
4.Rahim kanserinden koruyan aşı var mıdır?
Günümüzde rahim kanserineden koruyan aşı henüz geliştirlmemiştir. En önemli korunma yöntemi: yaşam tarzı değişikliği yani obezite ve bunun sebep olduğu diyabet ve hipertansiyonu kontrol altına almaktır.
5.Rahim kanseri diğer insanlara bulaşırmı?
Rahim kanseri dahil bütün kanserler bulaşıcı değildir.
6.Rahim kanseri ağrı yapar mı?
Rahim kanseri hiç ağrı yapmadan da ilerleyebilir ancak hastalığın evresine ve yayılımına bağlı olarak ağrı olabilir.
7.Rahim kanseri erkeğe bulaşır mı?
Rahim kanseri erkeğe bulaşmamaktadır.
8.Rahim kanseri bacak ağrısı yapar mı?
Tümör sinir bölgesine yayılmış ise özellikle bacak ağrısı yapabilir.
9.Rahim kanseri ameliyatı kaç saat sürer?
Ameliyat süreleri hastalığın yaygınlığına yani evresine ve cerrahın becerisine bağlı olarak değişmekle birlikte ortalama 2,5 ila 4 saat arasında değişir.
10.Rahim kanseri ameliyatı sonrası nelere dikkat edilmelidir?
Rahim kanseri ameliyatından sonra dikkat edilmesi gereken konuların başında rutin kontrollerini aksatmaması gelir. Bununla birlikte sağlıklı beslenmeye dikkat edilmelidir.
11.Rahim kanseri nereye metastaz yapar?
Rahim kanseri öncelikle komşu dokulara ve karın bölgeindeki lenf bezlerine yayılır. En son olarak akciğer, kemik gibi uzak organlara metastaz yapar.
12.Rahim kanseri olan kişi cinsel ilişkiye girebilir mi?
Rahim kanseri hastalarının doktorları tarafından sakınca görülmediği taktirde cinsel ilişkiye girmesinde bir sakınca yoktur.
13.Rahim kanseri genetik mi?
Rahim kanserinin çok az bir kısmı genetik genetik geçişli olabilmektedir. Özellikle 1. Derece akrabalarında kalın bağırsak, meme,rahim kanseri hikayesi olanlar riskli gruptadır.
14.Bakire Bayanlarda Rahim kanseri olur mu?
Risk faktörleri veya ailede hikaye mevcutsa olabilir, ancak 40 yaş altı hastalarda çok çok nadir görülür.
15.Rahim kanserinin bitkisel tedavisi var mıdır?
Rahim kanserinin bilinen bitkisel tedavisi bulunmamaktadır, bu tarz bitkisel kürler kullanılan kemoterapi ilaçlarının etkinliğini azaltabilir ya da olumsuz yan etkilerinin daha gürültülü olamsına sebebiyet verebilir.
16.Rahim kanseri ameliyatı olanlar nelere dikkat etmelidir?
Rahim kanseri ameliyatından sonra hastaların yaşam tarzına ve beslenmelerine dikkat etmesi önemlidir. Aynı zamanda düzenli doktor kontrollerini ihmal etmemeliler.
17.Ultrasonda Rahim kanseri belli olur mu?
Ultrason görüntülemesiyle rahim kanseri için şüphelenilir . Ancak kesin tanısı biyopsi ile konulur.
18.Rahim kanseri kan tahlillerinde belli olur mu?
Rahim kanseri için bugüne kadar geliştirilmiş bilinen bir kan tahlili yoktur.
19.Rahim kanseri yaş aralığı nedir?
Rahim kanseri geneliikle postmenepozal dönem yani menapoz sonrası yaşlarda daha sık görülür.
20.Rahim kanseri bel ağrısı yapar mı?
Nadiren de olsa büyüyen tümör nedeniyle sinirlere baskı ve ya sinirlerin tümör dokuları tarafından tutulumu nedeniyle rahim kanseri bel ağrısı yapabilmektedir.
21.Spiral Rahim kanseri yapar mı?
Spiral rahim kanseri yapmaz, Hatta bazı jinekolik hastalıklarda kullandığımız hormonlu spiraller rahim kanserinden koruyucu olmaktadır.
22.Rahim kanseri öldürür mü? Rahim kanseri ölümcül müdür? Rahim Kanseri hayatta kalım süreleri
Kanser öldürücü bir hastalıktır. Yaşam süresini belirleyen en önemli kavram hastalığın evresidir.
ÖZET
Rahim Kanserinin Nedenleri ve Risk Faktörleri Nelerdir
Rahim kanserinin nedenini kesin olarak bilmemekteyiz. Fakat bu kanserin görülme riskini azaltan ve ya arttıran bazı faktörler vardır.
Genellikle aşırı kilolu ya da obez kadınların , normal kilolu kadınlara kıyasla rahim kanserine yakalanma oranları daha yüksektir.
Risk Faktörleri
1) Obezite
2) Adetin erken başlaması ve ya menapoza geç girmek
3)Hiç doğum yapmamak ve ya
4) Hiç emzirmemiş olmak
5) Polikistik over sendromu hastalığı mevcut kişiler
6) Tamoksifen kullanılması
7) Diyabet ve hipertansiyon öyküsü
Rahim Kanserinin Tedavisi
Rahim kanserinin öncelikli tedavisi cerrahi operasyondur. Peki cerrahi tedavi neleri içerir? Rahim, yumurtalıklar ve tüpler çıkarıldıktan sonra , lenf bezlerinin çıkartılması ve olası olası muhtemel metastaz bölgelerinden ( şüpheli ?)örnekleme yapılması gerekmektedir.
Rahim kanserinin en önemli tedavisinin cerrahi olmasından ötürü bu tür ameliyatların bir jinekolg onkolog tarafından ve ya bu konuda deneyimleli merkezler tarafından yapılması önerilmektedir.
Radyoterapi kimlere gerekmektedir?
Cerrahi operasyonun ardından hastalığın evresine göre, tekrarlama riski yüksek olan hastalara uygulanır.
Kemoterapi
Eğer kanser başka organlara ulaşmış ve ya lenf bezlerine yayılmış ise hastalar kemoterapi ile tedavi edilir.
Tedavi Sonrası Takip
Tüm tedavilerini tamamlayan hastalara düzenli aralıklarla ; fizik muayene, pelvik muayene, görüntüleme yöntemleri ve laboratuar testleri uygulanır
